نقش رسانه در ترویج اندیشهها
نویسنده: نازنین محمدی محصل دیپارتمنت ژورنالیزم و ارتباطات عامه
در درازای تاریخ ما شاهد ظهور انواع رسانه، در دورههای مختلف و با کارکردهای مشخص آنها بودیم. از جمله رسانههای همگانی میتوان به روزنامه، رادیو، تلویزیون، سینما، ماهواره و اینترنت اشاره کرد. رسانهها از آغاز پیدایش تا اکنون، تغییرات مهم اجتماعی را در جهان به وجود آوردند. رسانههای همگانی میتواند در ساختارهای یک جامعه از جمله ساختارها و ابعاد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی سر و کار داشته، بر روی هر کدام تاثیرگذار باشد و موجب تحول و پویایی هرکدام از این ساختارها شود.
در میان دانشمندان عرصهی ارتباطات و خبرنگاری، مک لوهان از جمله افراد شناخته شده قرن اخیر است او در مورد نقش رسانه گفته است که این رسانهها هستند که جامعه، متاثر از آن میشود و رویدادهای که در گوشه و کنار جهان اتفاق میافتد در همان شهر باقی نمانده؛ بلکه همه جهان را با خبر میساز. به همین دلیل، نقش و تاثیر رسانهها در جامعه و حتا رفتار و نگرشهای ما انکارناپذیر است.
در حال حاضر رسانهها دنیای جدیدی را ایجاد و محدودیتها را از میان برداشته است. در مورد اینکه رسانهها تا چه حد میتواند نقش اساسی و تاثیر گذار داشته باشد. بعضی دیدگاه ها وجود دارد:
بعضی بر این باورند که میزان تاثیرگذاری رسانه بر زندگی انسان نامحدود است، برخی دیگر را عقیده بر این است که رسانهها دارای قدرتی زیادی است که میتواند نسلی تازهی را برای اولین بار در تاریخ انسان پدید آورند. ناگفته نباید گذاشت که سطح شناخت و آگاهی هر فرد جامعه و یا سطح رشد ارتباطات کشور با کشوری، حاصل ارتباطاتی است که از طریق رسانهها صورت میگیرد. به این اساس می توان جامعهی را مورد ارزیابی قرار داد که قبل از رسانه و جامعهی که در آن رسانه به وجود آمده است از هم چه تفاوتهای دارد.
در نخست جامعهی قبل از رسانهها: چنانکه، ارتباطات در سالهای گذشته در میان انبوه از مردم که در سایر محلهای دور دست زنده گی میکردند به اشکال مختلف انجام میشد. مانند؛ برقراری ارتباط از طریق دود و آتش، طبل، دهل و یا برای انتشار خبری از چابک سواران، پرنده گان و تیز پایان استفاده میکردند. در این دوره از تاریخ ارتباط برقرار کردن شرایط محدود را به دنبال داشت، اگر هم برقراری ارتباط میسر میشد تنها با افراد مشخص شده و یا یک مخاطب ،انجام میشد. جامعهی که در آن رسانهها به وجود آمد: دوره گذار از جامعه سنتی به جامعه جدید، برای نیازمندی و خواستها و برای برقراری ارتباط میان همه و یا گروه اندک، وسایل ایجاد شد. در این دوره محدودیتها کمتر و از راههای مختلف و آسان میتوان به حل مشکلات، آگاهی و ارتباطات از وسایل استفاده کرد. آنچه که رسانهها را با ارزش و مهم جلوه میدهد همان ویژهگی که در همه جا قرار دارد و میتواند ضرورت انسان را مرفوع بسازد، است.
رسانهها همچنان در مورد مسایل داغ، جامعه را آگاه میسازند، طبقهی اجتماع از مردم، که توان تحلیل و یا درک درست از آن را ندارند. یا مسایل پیچیده و گنگ را برای مردم تصحیح میکند. این رسانه است که برای مردم جامعه موضوعات را که باید بدانند، بیان میکند و موضوعات را که نمیدانند را یاد آوری میکند.
5